Την Τετάρτη 22/11 ο Σταύρος Βήττας(Κιθάρα - Φωνή) και ο Σάκης Κρανιώτης(Μπουζούκι) μας υπόσχονται μία υπέροχη μουσική βραδιά, με Λαϊκά και ΈντεχναΕλληνικά τραγούδια σε έναν υπέροχο, ζεστό και πολύ φιλόξενο χώρο το μουσικό Μεζεδοπωλείο Ρακοζαλάδες στο κέντρο της Κοζάνης(Ι.Φαρμάκη & Μουράτη 7). ☎️Τηλέφωνα κρατήσεων: 2461102382 & 6945062350 Χορηγός επικοινωνίας: aprosmeno
Το Τσάμικο Του Πατέρα Ένα υπέροχο παραδοσιακό τραγούδι, αποτέλεσμα μίας μεγάλης μουσικής συνεργασίας πολλών καταξιωμένων μουσικών, όπου ο καθένας πρόσθεσε την δική του πινελιά για την ολοκλήρωση της δημιουργίας ενός τραγουδιού, που χωρίς υπερβολές, θα μείνει βαθιά χαραγμένο στην Ιστορία της ΕλληνικήςΠαραδοσιακήςΜουσικής.
Ένα παραδοσιακό τραγούδι σε Τσάμικο ρυθμό όπου η Ερμηνεία και η Μουσική ανήκουν στον Παναγιώτη Λάλεζα, οι υπέροχοι και άκρως συναισθηματικοί Στίχοι είναι του Στιχουργού Βασίλη Λυρή και η Ενορχήστρωση του Μάνου Αχαλινωτόπουλου.
Τα περισσότερα από τα παραπάνω γραφόμενα τα γνωρίζετε ήδη, αυτό που δε γνωρίζετε όμως είναι πως το συγκεκριμένο τραγούδι είναι αφιερωμένο στον Πατέρα του στιχουργού Βασίλη Λυρή, τον Πάτερ Οδυσσέα, όπου με την βοήθεια του Ανδρέα Νιάρχου οι υπέροχοι στίχοι μετουσιώθηκαν σε ένα καταπληκτικό μουσικό δημιούργημα!!! Και όπως έχει πει και γράψει ο Στιχουργός και εμπνευστής του συγκεκριμένου τραγουδιού: Υπάρχει και αυτός ο τρόπος να πεις στους γονείς σου ότι τους αγαπάς!!!
Απολαύστε το!!!
Στίχοι/LyricsΩχ, Πατέρα μας μεγάλωσες
και ήρθε η σειρά μας,
να κάνουμε ότι έκανες
και εμείς για τα παιδιά μας.
Ωχ, τα πάντα εσύ στερήθηκες
για να μας μεγαλώσεις...
Άξιους ανθρώπους να μας δεις
και να μας καμαρώσεις.
Ωχ, Πατέρα μου σε ευχαριστώ
στιγμή δε σε ξεχνάω...
για αυτό τραγούδι σε έκανα
για να σε τραγουδάω...
Ωχ, τα ροζιασμένα χέρια σου
Πατέρα μου φυλάω,
αχ και όσα δε σου είπα σ΄αγαπώ...
συγνώμη σου ζητάω.
Ωχ, Πατέρα μας μεγάλωσες
κι αν ζούμε μακριά σου...
η σκέψη μας και η καρδιά
είναι πάντα κοντά σου...
Ωχ, η γερασμένη σου μορφή
ωχ, με τις βαθιές ρυτίδες...
μας δώσανε τη δύναμη
για όνειρα και ελπίδες.
Έπαιξαν οι μουσικοί:
Κλαρίνο: Μάνος Αχαλινωτόπουλος
Φλογέρα: Παναγιώτης Πλαστήρας
Ακορντεόν: Άγγελος Αβράμης
Λαούτο: Ηλίας Μαυρίκης
Κιθάρα: Γιαννούλης Μαργώνης
Τουμπελέκι: Ανδρέας Παππάς
Ντέφι: Γιάννης Παπαγιαννούλης
Νταούλι: Γιώργος Καραβούλιας
Παγκάκια: Μιχάλης Μπακάλης
Τουμπελέκι/Φλογέρα: Ανδρέας_Νιάρχος Ηχοληψία: Κώστας Νανίκας Δείτε φωτογραφίες από τα διάφορα στάδια της ηχογράφησης
Το Τσάμικο του Πατέρα, ένα υπέροχο Παραδοσιακό τραγούδι που έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε στο YouTube aprosmeno music channelμας.
H απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου… Του γιου, αδερφού, θείου και φίλου, Βασίλη Βήττα οδήγησε στην ανάγκη να εξωτερικεύσουνε και να καταγράψουνε τα συναισθήματά τους κάποιοι σε μια κόλλα χαρτί.
Έτσι, τα αδέρφια του Στέργιος, Θοδωρής, Σταύρος και Γιώργος Βήττας, έχοντας τον ίδιο πόνο και καημό, καθώς το πλήγμα της απώλειάς του, ήταν εξίσου μεγάλο για όλους, φτιάξανε με τη βοήθεια και του πολύ καλού και κοινού τους φίλου, Βασίλη Λυρή(Στιχουργός), τους στίχους του συγκεκριμένου τραγουδιού με τίτλο «Λείπεις από δίπλα μου...», όπου την μουσική επένδυση και ενορχήστρωση, υπογράφει ο γνωστός μουσικοσυνθέτης και Μαέστρος, Γιάννης Κουρκουμέλης.
Ο Στράτος Βήττας που ερμηνεύει το συγκεκριμένο τραγούδι, είναι ο πατέρας του και τραγουδιστής, όπου επί σειρά ετών συνεργάστηκε με τον γνωστό μουσικοσυνθέτη Γιώργο Μπούρα καθώς και με πολλούς καταξιωμένους τραγουδιστές προηγούμενων δεκαετιών, όπως ο Στράτος Διονυσίου, ο Κώστας Κόλλιας, Φωτεινή Μαυράκη κ.α. .
Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι μία κατάθεση ψυχής, διότι είναι βγαλμένο μέσα από την καρδιά όλων όσων συμμετέχουν σε αυτό...
ΥΓ. Παράληψη θα ήταν από μεριάς μας αν δεν αναφέραμε πως μουσική στο συγκεκριμένο τραγούδι έχουν παίξει εκτός από τον μουσικοσυνθέτη Γιάννη Κουρκουμέλη οι:
Στέργιος Βήττας, Μπουζούκι / Μπαγλαμά
Θοδωρής Βήττας, Πλήκτρα και
Σταύρος Βήττας, Ηλεκτρική Κιθάρα.
Ακούστε το υπέροχο νέο τραγούδι εδώ:
Στίχοι:
ΛΕΙΠΕΙΣ ΑΠΟ ΔΙΠΛΑ ΜΟΥ… Λείπεις από δίπλα μου μα όχι από κοντά μου
Τον τρόπο βρίσκεις και ‘ρχεσαι συχνά στα όνειρα μου
Μου λες αν θέλεις ψάξε με μέσα στις αναμνήσεις
Σε όνειρα ανεκπλήρωτα που θα θελες να ζήσεις
Πέσανε νωρίς οι τίτλοι του τέλους
Εγώ με ένα γιατί και συ με τους αγγέλους
Παράλληλες ζωές μπορεί τώρα να ζούμε
Μα θα ‘ρθει η στιγμή που θα ξαναβρεθούμε
Και τότε όλα θα τα πούμε
Λείπεις από δίπλα μου μα όχι απ’ την καρδιά μου
Και όταν κλαίω γίνεσαι εσύ τα δάκρυά μου
Μου λες θα είσαι πάντα εδώ όσο δεν σε ξεχνάω
Αθόρυβα όταν έρχεσαι τις νύχτες που πονάω...
Πέσανε νωρίς οι τίτλοι του τέλους
Εγώ με ένα γιατί και συ με τους αγγέλους
Παράλληλες ζωές μπορεί τώρα να ζούμε
Μα θα ‘ρθει η στιγμή που θα ξαναβρεθούμε
Και τότε όλα θα τα πούμε
Πέσανε νωρίς οι τίτλοι του τέλους
Εγώ με ένα γιατί και συ με τους αγγέλους
Παράλληλες ζωές μπορεί τώρα να ζούμε
Μα θα ‘ρθει η στιγμή που θα ξαναβρεθούμε
Και τότε όλα θα τα πούμε
Το aprosmeno εύχεται ολόψυχα σε όλους τους συντελεστές του υπέροχου αυτού τραγουδιού, καλή επιτυχία!!!
Εδώ και περίπου δέκα ημέρες όπως έχουμε πει και σε παλαιότερη ανάρτησή μας(ΕΔΩ), έκανε την εμφάνισή του το νέο μουσικό άλμπουμ του Αλέκου Ζαζόπουλου με τίτλο Τ΄όνομά μου θα λες... από την δισκογραφική εταιρία Spicy .Με διαφορά τριών ημερών η δισκογραφική εταιρία έκανε γνωστά και τα 18 τραγούδιατουδίσκου καιστοδιαδίκτυο, το YouTube και κατ΄επέκταση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης(Facebook) κ.λ.π. και εκεί άρχισαν όλα...
Πολύ προσεγμένη δισκογραφική δουλειά(ομολογουμένως) του Αλέκου Ζαζόπουλου, όπου μετά τα πρώτα θετικά σχόλια σειρά πήραν οι έπαινοι, που δίνουν και παίρνουν ως αυτή τη στιγμή και έγιναν η αφορμή να γράψουμε το συγκεκριμένο άρθρο.
Διθυραμβικές εντυπώσεις έχει προκαλέσει και η πρώτη δισκογραφική συμμετοχή του στιχουργού Βασίλη Λυρή στο συγκεκριμένο δίσκο, που μετά και από την άψογη συνεργασία του με τον γνωστό μουσικοσυνθέτη Γιάννη Κουρκουμέλη, έχουν καταπλήξει το σύνολο των ακροατών.
Οι δύο τελευταίοι μαζί έχουν γράψει δύο από τα δεκαοχτώ τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται στο νέο δίσκο του λαϊκού τραγουδιστή, με τον Γιάννη Κουρκουμέλη να συμμετέχει μαζί με αυτά, σε πάνω από πέντε ποικιλοτρόπως(μουσική, στίχους και ενορχήστρωση).
Από τα ακούσματα που έχουμε και εμείς και την αγάπη μας για την μουσική, σας παρουσιάζουμε το τραγούδι ΛΙΓΗ ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΩ σε στίχους Βασίλη Λυρή και μουσική Γιάννη Κουρκουμέλη:
Λίγη αγάπη θέλω
Της ψυχής μου ο χειμώνας, είναι αυτός που με φοβίζει, και τα φύλλα της καρδιάς μου, ο αέρας τα σκορπίζει... Κι έρχονται και κάτι βράδια, αξημέρωτα Αδερφέ μου, σε άνθρωπο να μη του τύχει, δε το εύχομαι ποτέ μου.. Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη μου 'χει λείψει, μια αγκαλιά να με ζεστάνει, σαν φωτιά να με τυλίξει... Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη τι ζητάω, μια φορά θέλω να νιώσω, πως και εγώ κάπου χωράω. Της ψυχής μου ο χειμώνας, είναι αυτός που με τρομάζει, κι όσο φεύγουνε τα χρόνια, είναι εκεί και με κοιτάζει... Κι έρχονται και κάτι μέρες, ίδια η κόλαση Αδερφέ μου, τον παράδεισο να ψάχνω, που μου είχαν τάξει Θεέ μου.
Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη μου 'χει λείψει, μια αγκαλιά να με ζεστάνει, σαν φωτιά να με τυλίξει... Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη τι ζητάω, μια φορά θέλω να νιώσω, πως και εγώ κάπου χωράω...
Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη μου 'χει λείψει, μια αγκαλιά να με ζεστάνει, σαν φωτιά να με τυλίξει... Λίγη αγάπη θέλω μόνο, λίγη αγάπη τι ζητάω, μια φορά θέλω να νιώσω, πως και εγώ κάπου χωράω...
H ομάδα του aprosmeno, εύχεται ολόψυχα καλή επιτυχία σε όλους τους συντελεστές...!!!
Μια από τις πιο γνωστές λαϊκές δοξασίες είναι αυτή των καλικάντζαρων. Σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, από τα Χριστούγεννα έως την παραμονή των Φώτων, πιστεύουν πως βγαίνουν οι Καλικάντζαροι. Κατά τη λαϊκή φαντασία, είναι «μαυριδεροί με κόκκινα μάτια, με τρίχινα πόδια, με χέρια σαν της μαϊμούς κι έχουν όλο το κορμί τους τριχωτό. Μπαίνουν στα σπίτια και τρώνε τις τηγανίτες και τα γλυκά».
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ετυμολογική εξήγηση της λέξης καλικάντζαρος. Οι πιο γνωστές απ αυτές είναι:
α) από το καλός + κάνθαρος (: το σκαθάρι, scarabaeus pilularius) > καλικάνθαρος (με αυτή την άποψη συμφωνούν οι περισσότεροι: Κοραής, Κουκουλές, Μπούντουρας Boll.
β) Ο Ν. Πολίτης μεταφέρει την λαϊκή εκδοχή ότι οι Καλικάντζαροι είναι βρικόλακες Ατσιγγάνων: (Κάλι +Γάντζαροι)
γ) από τη λατινική λέξη caligatus > καλίγατος
δ) από το “καλός + κένταυρος”, κατά τον Lawson
ε) από το “λύκος + κάνθαρος” ή από το “καλός + τσαγγίον” ή από το “καρκάντζι” (: ο τσουρουφλισμένος)
Εκατομμύρια οι Γιάννηδες στον πλανήτη (Ιωάννης και Ιωάννα, αγγλικά: Johnny, Jack et John, ισπανικά: Juan, ιταλικά: Giovanni) αλλά ποιος αναρωτήθηκε ποτέ τι σημαίνει το όνομα του; Προέρχεται από την εβραϊκή φράση Y(eh)okhanan ( יוחנן ) και σημαίνει «η εύνοια του θεού (Γιαχ : θεός), το δώρο του θεού». Αντιστοιχεί με το ελληνικό όνομα «Θεόδωρος» . Το όνομα “Θεόδωρος” απαντά από τους προ Χριστού, αιώνες (π.χ. ο μαθηματικός Θεόδωρος ο Κυρηναίος) αλλά εξαπλώθηκε ως βαφτιστικό όνομα στους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες σύμφωνα με την τότε παράδοση να εξελληνίζουν τα ονόματα (π.χ. Yokhonan) που δεν είχαν ελληνική καταγωγή. Τελικά, όμως, επικράτησαν και τα δύο (Ιωάννης και θεόδωρος).
Το όνομα Y(eh)okhanan ( יוחנן ) > Ιωάννης ήταν διαδεδομένο στους Εβραίους, στην εποχή της γέννησης του Χριστού: α) Ιωάννης ο Βαπτιστής γιος του Ζαχαρία (Zekharyah: «ο θεός έχει θυμηθεί») και της Ελισάβετ (eliseva: «ο θεός φέρνει τον πλούτο»), β) ο Απόστολος, αδελφός του Ιακώβου (το όνομα Ιάκωβος συνδέεται με το εβραϊκό ageb :φτέρνα). Σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση, Γένεσις 25, 26, ο Ιακώβ εξήλθε, κατά τον τοκετό, κρατώντας τη φτέρνα του δίδυμου αδελφού του Ησαύ).
Ένας από τους πιο συχνούς λεξιλογικούς μύθους σχετίζεται με την αρχαιοελληνική, δήθεν, προέλευση της γνωστής φράσης “πράσινα άλογα”. Οι υποστηρικτές της αρχαιοελληνικής καταγωγής της λέξης θεωρούν, λανθασμένα κατά την άποψη μας, ότι προέρχεται από το “πράσσειν άλογα” [< το να πράττει, να ενεργεί κάποιος δίχως λογική (ά-λογα)]. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει και γιατί δεν τεκμηριώνεται από τις γραπτές μαρτυρίες, αλλά και γιατί η φράση πράσινα άλογα χρησιμοποιείται (με την έννοια του παράλογου) στις λαϊκές παραδόσεις όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ιταλίας, καθώς και της Ρουμανίας πράγμα το οποίο δηλώνει ότι το “πράσινα άλογα” ήταν μια αποδεκτή μεταφορά στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο.
Το αδόκιμο “πράσσειν άλογα”
Το πράσινα άλογα [ετυμ.: πράσινο < εκ του πράσου, αυτός που έχει το χρώμα του πράσου + άλογο < (η αρχική σημασία της: παράλογο, το μη έχον λογική < α- στερητ .+ λόγος). Η λ. άλογον χρησιμοποιήθηκε αρχικά στη στρατιωτική γλώσσα ως μέρος της φράσης : άλογον ζώον, για να διακρίνει τα ζώα (άλογα) από τους στρατιώτες (έλλογα)]. Αν αναζητήσουμε τη φράση “πράσσειν άλογα” στα αρχαία κείμενα μόνο σε δύο περιπτώσεις, κατά τον Νίκο Σαραντάκο, θα συναντήσουμε το “άλογα” δίπλα στο “πράττω” αλλά ποτέ με τη σημασία μιας παροιμιώδους φράσης, η οποία υποδεικνύει κάτι το ψευδές ή αδύνατον να συμβεί: “Ο Ιουστίνος στην απολογία του έχει τα «ἀλόγως πραττόμενα», ενώ ο Δαμασκηνός γράφει «ἵνα μὴ ἀσχημονῶμεν τὰ τῶν ἀλόγων πράσσοντες͵ ἀλλ’ ἐπέχωμεν λόγῳ τὰς ὁρμὰς τῆς φύσεως».
Και η διεθνής φράση “πράσινα άλογα”
Αντίθετα πολλές είναι οι περιπτώσεις, στην Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία όπου χρησιμοποιούνται “τα τετράποδα πράσινα ζώα” για να δηλώσουν κάτι το αδύνατον ή το ανύπαρκτο:
1. Η παροιμία “πράσινο άλογο ζητά” αναφέρεται στο λεξικό του Ν. Πολίτη στο λήμμα “άλογο”. Επίσης στο λήμμα “Γιάννης” του ίδιου λεξικού βρίσκουμε και την παροιμία: «Είδες πράσινο άλογο; Είδες Γιάννη φρόνιμο;»
2. “Πράσινο άλογο” ήταν το παρατσούκλι του Παναγιώτη Νικούσιου Μαμωνά (1613- 1673), ο πρώτος Έλληνας Μεγάλος Δραγουμάνος της Υψηλής Πύλης.
3. Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη (στο άνοιγμα των σφραγίδων, 6, 7-8,): “και ιδού ίππος χλωρός και καθήμενος επάνω αυτού, όνομα ο Θάνατος και Αδης ηκολούθησε μετ’ αυτού”. Ο “χλωρός ίππος” μεταφράζεται ως “προασινοκίτρινος”. Όμως στις πρώτες Ιταλικές μεταφράσεις της Αποκάλυψης μεταφράστηκε ως “πρασινωπός” (…mi apparve un cavallo verdastro…), ενώ διορθώθηκε στις επόμενες ως “πρασινοκίτρινο” (…ecco un cavallo giallastro…)
4. Ίσως αυτή η, λανθασμένη, μετάφραση δημιούργησε τις μυθικές δοξασίες στη Σαρδηνία της Ιταλίας για τα πράσινα άλογα (cavalli verdi στην περιοχή της Villanova Monteleone, Sassari). Σχετικό βιβλίο έγραψε η Maria MarrosuI “cavalli verdi: tradizioni equestri nella narrativa popolare della Sardegna”, editrice Democratica Sarda, 1992 – 262 σελίδες, καθώς και η ποιητική συλλογή του Carlo Martini “Il cavallo verde”, U. Mursia , Milano, 1965. Eίναι αξιοπρόσεκτο ότι το πράσινο άλογο εμφανίζεται στην κινημ. ταινία “la vita è bella” του Roberto Benigni. Είναι, επίσης, αγαπημένο θέμα του ζωγράφου Walter Bortolossi. Το “cavallo verde” αναφέρεται, συχνά, σε παροιμιακές εκφράσεις των Ιταλών πάντα με τη σημασία του ψέματος ή του απραγματοποίητου
5. Με την ίδια σημασία ο Ν. Πολίτης αναφέρει και τη ρουμάνικη παροιμία: “a umbla dupa cai verdji .μτφ.: τριγυρνά για πράσινα άλογα).
6. Για να μην παραλείψουμε καμία ερμηνεία είναι καλό να συμπεριλάβουμε και την άποψη του Τάκη Νατσούλη, (“λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις” εκδ. Σμυρνιωτάκη, σελ. 440/ 441): “επί Γεωργίου Α’ κάποιοι προσπάθησαν να πουλήσουν ψωριασμένα άλογα, το οποία πρωτύτερα, για να τα θεραπεύσουν, είχαν αλείψει με πράσινη αλοιφή. Μάλιστα, κάποια από αυτά κατάφεραν να τα ακριβοπουλήσουν, παρουσιάζοντας τα ως ειδική ράτσα”
Τούτες τις ημέρες ζούμε, ή ζουν ορισμένοι, “μέρες πλατείας”. Για ακόμα μια φορά στις πλατείες αγωνίζονται όλοι όσοι πιστεύουν ότι πρέπει να αλλάξει κάτι. Η πρόθεση τους τους είναι ιδανική, το αποτέλεσμα τους θα το κρίνει η ιστορία. Τι σημαίνει, όμως, η λέξη πλατεία; Πρόκειται για ουσιαστικοποιημένο θηλυκό του αρχαίου επιθέτου πλατύς/εια/ύ. Η αρχική έκφραση ήταν “πλατεία οδός” και προσδιόριζε το μεγάλο (πλατύ/ φαρδύ) δρόμο του χωριού ή της πόλης, που συνήθως, βρισκόταν στο κέντρο της πόλης και εκτελούνταν οι εμπορικές δραστηριότητες. Σιγά σιγά από το “πλατεία οδός” χάθηκε η λέξη οδός και έμεινε μόνο η “πλατεία”. Το ίδιο συνέβη με τις φράσεις: ιατρική επιστήμη > ιατρική, γραμματική τέχνη > γραμματική
Ομόρριζα της λ. πλατεία είναι: η πλάτος, πλάτη, πλάτανος Πλαταιές (πλατιά επιφάνεια), Πλάτων (αρχ. σημ. “αυτός που έχει φαρδιές πλάτες”) κ.ά.
Αξιοπερίεργο είναι και το “ταξίδι” της λ. πλατεία στην Εσπερία: στα Λατινικά μεταφέρθηκε ως δευτερόκλιτο επίθετο plattus/a/um > ιταλικά: piazza, γαλλικά: plat, ισπανικά: plaza (στην Plaza de Cataluña διαδηλώνουν, τούτες τις ημέρες, οι Ισπανοί “αγανακτισμένοι”). Δεν πρέπει να λησμονήσουμε και το ιταλοποιημένο, αλλά ελληνικής καταγωγής, πιάτο ή το υποκοριστικό του πιατέλα. Το πιάτο είναι η ιταλική εκδοχή του plattus, και εδώ παρουσιάζεται με τη στενή έννοια του “πινακίου” (: επίπεδου πιάτου).
Πολλές από τις φράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή προέρχονται από τα Ευαγγέλια και τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας. Τα πρωτεία ανήκουν στη Μεγάλη Πέμπτη αλλά και οι υπόλοιπες ημέρες έχουν "δανείσει" την γλώσσα μας με αρκετές εκφράσεις.
"Ιδού ο Νυμφίος έρχεται".
Το χρησιμοποιούμε για να αναγγείλουμε την άφιξη κάποιου, συχνά και με ειρωνική διάθεση.
"Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι".
Προέρχεται από τη φράση "Απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ". Τη φράση αυτή την χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δείξουμε οτι πρέπει να υπακούμε στο κράτος ή να δίνουμε στον καθένα ότι του οφείλουμε.
"Γραμματείς και Φαρισαίοι".
Το σωστό είναι "Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί" αλλά η φράση χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει ομάδες ανάξιων ανθρώπων που κατέχουν θέσεις εξουσίας.
"Η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή".
Την φράση αυτή τη λέμε και μεταφορικά και κυριολεκτικά για να περιγράψουμε τις πράξεις μίας γυναίκας.
"Τριάντα αργύρια".
Η φράση αυτή επαναλαμβάνεται αρκετές φορές κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα αλλά ακούγεται για πρώτη φορά στο κατά Ματθαίον της Μεγάλης Τετάρτης. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει την προδοσία με αντάλλαγμα.
"Πριν αλέκτωρ λαλήσει".
Από τη φράση του Ιησού "Ου φωνήσει σήμερον αλέκτωρ πριν ή τρις απαρνήση μη ειδέναι με", που προαναγγέλλει την άρνηση του Πέτρου. Στην καθημερινότητά μας αναφερόμαστε με αυτήν σε κάτι που πιστεύουμε ότι θα αποδειχθεί πολύ σύντομα.
"Λάβετε, Φάγετε".
Η προτροπή που ακούγεται στην πρώτη θεία Ευχαριστία και χρησιμοποιείται με ανάλογο τρόπο.
"Συ είπας".
Σημαίνει "εσύ το είπες" και χρησιμοποιείται κυριολεκτικά. Την φράση την ακούμε πολλές φορές να την επαναλαμβάνει ο Ιησούς.
"Μάχαιραν έδωσες και μάχαιραν θα λάβεις".
Από το "Πάντες γαρ οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται" και σημαίνει πως ό,τι δίνεις παίρνεις.
"Από τον Άννα στον Καϊάφα"
Η σωστή φράση είναι "Απέστειλε αυτόν ο Άννας δεδεμένον προς Καϊάφαν". Την χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά όταν γινόμαστε "μπαλάκι" από τον έναν "υπεύθυνο" στον άλλο, για να εξυπηρετηθούμε.
"Διαρρηγνύει τα ιμάτιά του"
Συνήθως χρησιμοποιείται όταν κάποιος διεκδικεί με πάθος το δίκιο του. Την ακούμε και ως "σκίζει τα ρούχα του", αλλά συχνά έχει και ειρωνικό χαρακτήρα που τονίζει την υπερβολική αντίδραση κάποιου που υποκρίνεται τον αδικημένο.
"Αγαπάτε αλλήλους"
Από τη φράση-προτροπή του Ιησού για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ’ επέκταση όλων των ανθρώπων : "Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους"
"Ήγγικεν η ώρα"
Το λέμε όταν φτάνει μια μεγάλη στιγμή, εμπενυσμένο από το «άγωμεν, ήγγικεν η ώρα και ο υιός του ανθρώπου παραδίδοται, ίνα δοξασθή...", που είπε ο Ιησούς.
"Επί ξύλου κρεμάμενος"
Η φράση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη δύσκολη θέση που βρίσκεται κάποιος όταν δεν υπάρχει κανείς και τίποτα να τον βο��θήσει. Προφανώς συνδέεται με την αντίστοιχη θέση του Ιησού πάνω στο Σταυρό.
"Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι"
Σημαίνει "δεν ξέρουν τι κάνουν" και προέρχεται από τη μεγαλοσύνη του Ιησού τη στιγμή που οι άνθρωποι τον σταύρωναν! Εκείνος νιώθοντας την ανάγκη να τους υπερασπιστεί είπε τη φράση αυτή στον Πατέρα Του!
"Μνήσθητί μου Κύριε"
Από τις πιο συνηθισμένες εκφράσεις. Ακούστηκε από τον ληστή που ήταν δεξιά Του Κυρίου. Την λέμε όταν μας συμβαίνει κάτι τρομακτικό, όταν αγανακτούμε ή όταν ξαφνιαζόμαστε!
"Τετέλεσται"
Σημαίνει " ήρθε το τέλος" και ήταν η τελευταία φράση του Ιησού, πάνω στο σταυρό.
"Ανάστα ο Κύριος".
Με αυτήν αναφερόμαστε στην μεγάλη φασαρία. Προφανώς συνδέεται με τις θορυβώδεις εκδηλώσεις της Ανάστασης σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
"Και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων", "Ειρήνη Ημίν", Άπιστος Θωμάς.
Και οι τρεις εκφράσεις προκύπτουν από την δυσπιστία του Αποστόλου Θωμά να δεχτεί την Ανάσταση του Κυρίου. Η πρώτη χρησιμοποιείται για να δηλώσει τις χειροπιαστές αποδείξεις αλλά και την αλήθεια ενός γεγονότος. Το "ειρήνη ημίν", το λέμε για να επαναφέρουμε την ηρεμία μετά από μία ένταση και ο "άπιστος Θωμάς" περιγράφει τους ανθρώπους που αρνούνται να πιστέψουν σε κάτι, ακόμη κι αν πολλές φορές είναι μπροστά στα μάτια τους!
Την επόμενη φορά που θα χρησιμοποίησουμε μία από αυτές τις εκφράσεις, τουλάχιστον ας γνωρίζουμε ότι προέρχονται από τη Μεγάλη Εβδομάδα!
Πάσχα
Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την αραμαϊκή pascha < εβραϊκή pesah που σημαίνει “πέρασμα, διάβαση”. >Η λέξη περιέγραφε “τη δεκάτη πληγή κατά των Αιγυπτίων, όπου, σύμφωνα με τη βιβλική παράδοση ο άγγελος προσπερνούσε τις πόρτες των Ιουδαίων, που ήταν βαμμένες με αίμα αρνιού και δε σκότωνε τα πρωτότοκα παιδιά τους, (πβ, εξοδ 12, 23)”* >>οι Χριστιανοί γιορτάζουν την ανάσταση του Σωτήρα και τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή.
Σταυρός
Η λέξη σταυρός αρχικά δήλωνε τον όρθιο πάσσαλο ή οτιδήποτε χρησιμοποιούσαν για να στηρίζουν κάτι. Παράγεται από το ρ, ίστημι < θ. -στα. Στα Λατινικά αποδόθηκε και με τη σημασία του in-staurare (: αποκαθιστώ κάτι στην αρχική του θέση). Στην Καινή Διαθήκη αντί για τη λέξη σταυρός χρησιμοποιείται, εναλλακτικά και η λέξη “ξύλον” (π.χ. κρεμάσαντες επί ξύλου, Πραξ. 5,30) Αβγό ή αυγό Η ορθή γραφή είναι το αβγό. Από την κράση τά ωά (πληθ. του αρχ. ωόν ) > ταωγά (με ανάπτ. μεσοφ. [γ] για αποφυγή της χασμωδίας) > tauγa (τροπή του φθόγγου /o/, μεταξύ δύο α, σε ημίφωνο u για αποφυγή της χασμωδίας) > μεσαιων. [t-avγa] > τ’ αβγά > αβγό. (βλ. Γ. Χατζιδάκη, Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά, τόμος Β΄, σ.322, Ν.Π.Ανδριώτη, Ετυμολογικό Λεγικό της Κοινής Νεοελληνικής, Γ.Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας,).
Οβελός και οβελίας
Ο οβελός είναι η σιδερένια ράβδος, η σούβλα, στην οποία περνιώνται κομμάτια κρέατος για ψησιμο. Με τη λέξη Οβελίας δηλώνεται το αρνί που ψήνεται στη σούβλα, παρόλο που αρχικά προσδιόριζε οτιδήποτε ψήνεται στη σούβλα. Από τη λέξη οβελός παράγεται και η λέξη οβολός που καλείστε να προσφέρετε στην εκκλήσία ή και αλλού
Σούβλα
Η σούβλα προέρχεται από τα Λατινικά (subula< suere, συρράπτω, συναρμόζω). Η λέξη από τους πρώτους Χριστιανικούς αιώνας μαρτυρείται ως όργανο βασανιστηρίων και, τελικά, θα επικρατήσει εκτοπίζοντας την ελληνική λέξη “οβελ. Παράγωγα: σουβλάκι, σουβλερός, σουβλί, σουβλιστό
Χριστός
Το όνομα Χρίστος παράγεται από το χριστός (< κεχρισμένος < ο φέρων το χρίσμα < αρχ. ελλ. ρήμα: χρίω). Χρησιμοποιήθηκε ως επιθετικός προσδιορισμός της λέξης Ιησούς (Ιησούς Χριστός). Άρχικά, η λέξη “χριστός” προσδιόριζε οτιδήποτε έχει επαλειφθεί με μύρο ή αλοιφή και χρησιμοποιήθηκε για να μεταφραστεί η εβραϊκή λέξη masiha< Μεσσίας (: μτφ χριστός, ο αλειμμένος με ειδικό έλαιο, που προέβλεπε ο εβραϊκός νόμος για τους ιερείς). Έτσι η ελληνοεβραϊκή φράση Ιησούς Χριστός δηλώνει τον κεχρισμένο από το Θεό, τον Σωτήρα (πβ. Ιωάνν. 1,41: ευρήκαμεντον Μεσσίαν, ό εστίν ερμηνευόμενον τον Χριστόν). Η λ. Ιησούς προέρχεται από την εβραϊκή Yesuah και είναι συντετμημένη μορφή του Yehosuah (μτφ: ο Γιαχβέ είναι σωτηρία). Το όνομα Χρίστος είναι η φυσική κατάληξη της λ. Χριστός (με αναβιβασμό τόνου)
Η ελληνική λέξη Χριστός (: αλειμμένος) είναι η πιο δημοφιλής λέξη στον πλανήτη, επειδή ονομάστηκε έτσι ο ιδρυτής της Χριστιανικής θρησκείας (< Cristo, Christ, Crist, Христос, Kristu…)
Μαρία η Μαγδαληνή
Το επίθετο Μαγδαληνή προσδιορίζει την καταγωγή της. Καταγόταν, δηλαδή, από το χωριό Μάγδαλα. Το mighdal, στα εβραικά, σημαίνει “πύργος”.
Θωμάς
Ένας από τους Δώδεκα μαθητές του Χριστού, που έμεινε γνωστός ως άπιστος. Στην αραμαϊκή η λέξη Te’omà σημαίνει ο “δίδυμος”
Μία ακόμα μεγάλη διάκριση για την Πολεμική Αεροπορία και την Ελλάδα στο πρόσωπο ενός ανθρώπου της, του επισμηναγού (Ι) Xαράλαμπου Εσκίογλου: Είναι ο μοναδικός πιλότος Αεροπορίας μέλους του ΝΑΤΟ που συμμετέχει στην ΤLP ως εκπαιδευτής, όπου εκλέχθηκε από τους συναδέλφους τους όλων των χωρών του ΝΑΤΟ, ως ο καλύτερος εκπαιδευτής σε αποστολές αέρος-αέρος (αερομαχίες) και ταυτοχρόνως, ο καλύτερος εκπαιδευτής σε αποστολές κρούσης αέρος-εδάφους!
Αλλά το πραγματικά εξαιρετικό (έστω και αν είναι σπανιότατο να εκλέγεται κορυφαίος εκπαιδευτής και στις αποστολές air-to-air και air-to-ground) είναι ότι ο Έλληνας πιλότος κερδίζει αυτή την διάκριση για tρίτη σειρά εκπαιδευόμενων στην TLP. Αυτό, απλώς δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία των ΤLPs και καταδεικνύει την ποιότητα των Ελλήνων πιλότων, αλλά και των Ελλήνων γενικότερα.
Γιατί κάποιοι προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε και από ποια ιστορική διαδρομή ερχόμαστε...
Το Tactical Leadership Programme είναι η εκπαίδευση των Ιπταμένων του ΝΑΤΟ στη συγκρότηση και την ηγεσία μικτών σχηματισμών (COMAO) καθώς και η εξοικείωση και συνεργασία όλου του προσωπικού που υποστηρίζει τέτοιου είδους αποστολές, σύμφωνα με τα ΝΑΤΟϊκά πρότυπα και διαδικασίες. Πρόκειται για αποστολές ιδιαίτερα δύσκολες που απαιτούν εκτός από πνεύμα πολεμιστή και υψηλές διοικητικές ικανότητες, στις οποίες ο Έλληνας αξιωματικός επίσης πρώτευσε.
Εκτελούναι αποστολές εναέριας απαγόρευσης (AI: Aerial Interdiction), OCA, Slow Mover Protection/Attack, TST, αποστολές καταστροφής εχθρικής αεράμυνας (DEAD: Destruction of Enemy Air Defence), επιβολή Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσης (No Flying Zone), αποστολές εγγύς αεροπορικής υποστήριξης (CAS: Combat Air Support), PR και έρευνα και διάσωση μάχης (CSAR) σε συνθήκες ημέρας και νύχτας.
Παρ’όλα αυτά η τουρκική Αεροπορία ενθαρρυμένη από την «ασυλία» που της έχουν δώσει οι Έλληνες πολιτικοί και σήμερα έκαναν "εκδρομούλα" εντός ελληνικών συνόρων με επτά παραβιάσεις του ΕΕΧ και δύο παραβάσεις των κανόνων του FIR Αθηνών.
Το εθνικό μας φαγητό για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου είναι ο μπακαλιάρος υγράλατος με σκορδαλιά. Πώς, όμως, καθιερώθηκε αυτό το έθιμο και πως ενσωματώθηκε στις διατροφικές μας συνήθειες ο μπακαλιάρος ή αλλιώς βακαλάος; Η ιστορία του μπακαλιάρου ξεκινά με την εποχή των Βίκινγκς, όπου πρωτοεμφανίστηκε σαν εμπορικό προϊόν περί το 800 μ.Χ..
Μάλιστα, λέγεται ότι κυνηγώντας βακαλάους οι Βίκινγκς ανακάλυψαν κατά λάθος τον «νέο κόσμο». Τη σκυτάλη από αυτούς πήραν οι Βάσκοι ψαράδες, οι οποίοι ξεκίνησαν το εμπόριο του μπακαλιάρου από το Μεσαίωνα και οδηγήθηκαν στο πάστωμα του, μέσα από το οποίο πέτυχαν πρώτον, να έχουν φαγητό που διατηρείται στα μακρινά τους ταξίδια και δεύτερον, βρήκαν μια τροφή νηστίσιμη, αλλά και φθηνή για το λαό της Ισπανίας.
Οι Βάσκοι, μάλιστα, επειδή ο βακαλάος κάλυπτε μεγάλο μέρος της διατροφής των κατοίκων της Ενδοχώρας που δε μπορούσαν να πηγαίνουν συχνά στα παράλια για να προμηθεύονται φρέσκα ψάρια, ονόμασαν τον παστό μπακαλιάρο «ψάρι του βουνού».
Ο βακαλάος, αυτό το τόσο νόστιμο και θρεπτικό ψάρι μπήκε στο τραπέζι μας τον 15ο αιώνα και κατάφερε να διεκδικήσει επιτυχώς τη δική του θέση στο εθνικό μας εδεσματολόγιο. Πως, όμως, σχετίζεται με την 25η Μαρτίου και γιατί είναι το «πιάτο» της ημέρας;
Απλούστατα και σύμφωνα με την κοινή λογική, κατά τη διάρκεια της σαρακοστιανής νηστείας η Εκκλησία επιτρέπει μόνο δύο φορές την κατανάλωση ψαριού, ήτοι την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την Κυριακή των Βαΐων. Με εξαίρεση τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι δεν ήταν ποτέ πολυτέλεια, οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος εκείνες τις εποχές αποτέλεσε την εύκολη λύση, καθώς ήταν πιο εύκολο να τον προμηθευτεί κανείς και επιπλέον, μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, οπότε πέρασε στην παράδοση και κατά συνέπεια έγινε το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου.
Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι στις μέρες μας, την παγκόσμια πρωτιά σε κατανάλωση μπακαλιάρου κατέχει η Πορτογαλία, διότι οι Πορτογάλοι έχουν δημιουργήσει εκατοντάδες διαφορετικές συνταγές για την αξιοποίησή του στην εθνική τους διατροφή, ενώ κατά παράδοση τον αποκαλούν «πιστό φίλο».
α) Γιορτάστηκε το 1838 με πρωτοβουλία του Δημάρχου, ενώ η Κυβέρνηση δεν εκπροσωπήθηκε επίσημα.
β) Ο Όθων ήταν αντίθετος να συνδυαστεί η επανάσταση με την εκκλησιαστική γιορτή του Ευαγγελισμού.
γ) Το παλάτι δεν επιθυμούσε έξοδα γιορτές την εποχή που οι Αγωνιστές δεν είχαν να φάνε.
δ) Το “υπερθέαμα”: εκατοντάδες νέοι με δαδιά ή λαδοφάναρα σχημάτισαν το “εν τούτω Νίκα” στο Λυκαβηττό, ενώ οι θεατές παρακολουθούσαν αποσβολωμένοι.
ε) Λέγεται ότι για την πρώτη γιορτή της 25ης Μαρτίου δαπανήθηκε μέρος των χρημάτων, που προοριζόταν για την ανέγερση του Πανεπιστημίου.
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Η 25η Μαρτίου, ως ημέρα της εθνικής παλιγγενεσίας, γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα του 1838 και από τότε καθιερώθηκε με θρησκευτική ευλάβεια σε όλο το πανελλήνιο. Η καθιέρωση της εορτής οφείλεται στην επιμονή και το πείσμα του Δημάρχου της Αθήνας Δημ. Καλλιφρονά ( 1805 – 1879) [1]. Ο Δήμαρχος ήρθε σε ρήξη με τη βαυαρική διοίκηση και συγκεκριμένα με το Υπουργείο των Εσωτερικών το οποίο δεν επιθυμούσε έξοδα για γιορτές, όταν οι αγωνιστές δεν είχαν να φάνε. Κατά μία άλλη εκδοχή το Παλάτι, μάλλον, δεν επιθυμούσε να συνδέσει την εθνική εορτή με την Ορθοδοξία, για να μη δώσει την ευκαιρία στην Εκκλησία να καπηλευτεί την επανάσταση των Ελλήνων. Τελικά, ο Δήμαρχος θα οργανώσει μόνος του [2] τον εορτασμό και εκ του αποτελέσματος κατάφερε να δώσει πανηγυρική ατμόσφαιρα, που ευχαρίστησε τους 17.000 Αθηναίους, οι οποίοι κατοικούσαν, τότε, στην πρωτεύουσα. Συγκεκριμένα, σημαιοστόλισε την πόλη και καθάρισε τις (λιγοστές) πλατείες. Ο εορτασμός άρχισε την παραμονή το βράδυ με 21 κανονιοβολισμούς. Και την άλλη μέρα, Παρασκευή πρωί, ανήμερα του Ευαγγελισμού, η Αθήνα ξύπνησε με 21 νέους κανονιοβολισμούς. Αριθμός συμβολικός , που συνδυάζεται με το ’21 της επαναστασης. Άρχισαν, έπειτα, να χτυπούν πανηγυρικά οι καμπάνες των εκκλησιών.
Το πρωί, της 25ης Μαρτίου 1838, εψάλη δοξολογία στον, τότε, Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Ειρήνης (στην οδό Αιόλου), στην οποία, και μόνο εκεί, παραβρέθηκε και ο Όθων ντυμένος με την παραδοσιακή φουστανέλα. Το απόγευμα οργανώθηκε από το Δήμο χορός στην πλατεία των παλαιών Ανακτόρων στον οποίο συμμετείχαν όλοι οι νέοι της πόλης ανεξάρτητα από την κοινωνική τους τάξη και τους παρακολούθησαν πολλοί από τους Αγωνιστές του 1821. Τη νύχτα ο Δήμαρχος, πάντα, φωταγώγησε με λαδοφάναρα[3] τους κεντρικούς δρόμους και την Ακρόπολη.
Τέλος, οι Αθηναίοι έμειναν αποσβολωμένοι από το υπερθέαμα, όταν αντίκρισαν στο Λυκαβηττό φαναράκια που τα κρατούσαν νεολαίοι της εποχής και σχημάτιζαν ένα τεράστιο φωτεινό σταυρό με τις λέξεις «Εν τούτω Νίκα»[4]. Έτσι, το 1838 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25 Μαρτίου, ως μέρα μνήμης των Ελλήνων Αγωνιστών του 1821. Και τούτη η γιορτή έγινε με γκρίνια, με διαφωνίες και με πλουσιοπάροχη μεγαλοπρέπεια (ενώ χρήματα δεν υπήρχαν), κατά την πατροπαράδοτη συνήθεια μας. Οι κακές γλώσσες λένε ότι για τη γιορτή ετούτη δαπανήθηκε μέρος των χρημάτων, που προοριζόταν για την ανέγερση του Πανεπιστημίου.
σημειώσεις
[1] Δημ. Λαμπίκη, τα 100 χρόνια του Δήμου Αθηναίων, 1938, σελ. 43
[2] Στους ιστορικούς μελετητές είναι γνωστό το κείμενο του “διατάγματος” 980/1838 που καθιέρωνε τη μεγάλη εθνική εορτή, αλλά το κείμενο τούτο κυκλοφόρησε μόνο στον Τύπο και δε δημοσιεύτηκε ποτέ στην εφημερίδα της Κυβέρνησης (συνεπώς δεν πρόκειται για Διάταγμα). Το κείμενο έχει ως εξής: «Επί τη προτάσει της Ημετέρας επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως Γραμματείας, θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου, λαμπρά καθ’ εαυτήν εις πάντα Έλληνα, διά την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγιας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος, διά την κατ’ αυτήν έναρξιν του υπέρ ανεξαρτησίας αγώνος του Ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν Εθνικής Εορτής και διατάττομεν την διαληφθείσαν Γραμματείαν να δημοσίευση και ενεργήση το παρόν Διάταγμα».
[3]Είναι αξιοσημείωτο να τονιστεί ότι τότε η πρωτεύουσα, φωτιζόταν με 70 – 80 λαδοφάναρα του Δήμου και όταν φυσούσε δυνατός άνεμος έσβηναν όλα. Για να περιοριστούν τα περιττά έξοδα (για το φωτισμό ο Δήμος δαπανούσε το 5% του προϋπολογισμού του) κατά τις νύχτες με φεγγάρι, άναβαν μόνο τα 20-25 λαδοφάναρα.
[4] αναφέρεται και στους στίχους του Παν Σούτσου:” και αστήρ εν τούτω νίκα/ επεφάνη φωτεινός…”
Τσολιάς, ο κουρελής: Ετοιμαζόμαστε για την Εθνική Γιορτή και καλό είναι να φρεσκάρουμε στη μνήμη μας ορισμένες λέξεις των ημερών που έχουν συνδυαστεί με τον πολιτισμό των Ελλήνων, αλλά δεν είναι ελληνικές. Μια απ αυτές είναι και η τουρκική λέξη Τσολιάς. Προέρχεται από το τουρκικό çul (< αραβικό cull) και σημαίνει το “κουρέλι”, “το παλιόρουχο”.
Κατά το λεξικό του Μπαμπινιώτη: “φαίνεται ότι η λέξη είχε αποδοθεί μειωτικά στους κλέφτες και τους αρματολούς (από τους Τούρκους) επειδή η φουστανέλα ήταν ραμμένη από πολλά μικρά κομμάτια υφάσματος). Η λέξη τσολιάς είναι ομόρριζη με τη λέξη τσόλι και τσούλι.
Φέσι, το εκ Μαρόκου: Αντίθετα με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι το Φέσι δεν είναι Τουρκικής προέλευσης. Η προέλευση του είναι από την πόλη Φες (εξ ου και το όνομα) ή Φεζ (αραβ. فاس Fās, γαλλ. Fès) του Μαρόκου. Μέχρι το 19ο αιώνα, η πόλη Φες ήταν η μοναδική πηγή για τα παραδοσιακά καπέλα με το ιδιαίτερο κόκκινο χρώμα. Στην Τουρκία η χρήση του φεσιού απαγορεύτηκε το 1925. Ο ίδιος, ο Ατατούρκ, χαρακτήρισε το φέσι ως "παρακμιακό" και το κατήγγειλε ως "κάλυμμα της κεφαλής των Ελλήνων".
Το Ιταλικό Καριοφίλι: Η λέξη καριοφίλι, αντίθετα, είναι Ιταλική. Στις αρχές του 1800 τα “Καλάσνικοφ” της εποχής ήταν τα φημισμένα όπλα της Ιταλικής εταιρείας “Carlo e Figli” (: Κάρλο και υιοί). Αυτό το “Carlo e Figli”> “Κάρλο ε φίλιι”, οι Έλληνες το πρόφεραν ως καριοφίλι και έτσι και έμεινε στο ελληνικό λεξιλόγιο και υμνήθηκε από τη Δημοτική και τη Λόγια ποίηση.
Ο Τζώρτζ Σόρος, γεννηθείς στις 12 Αυγούστου του 1930 με το πραγματικό όνομα György Schwartz είναι Ουγγρο-αμερικανός κερδοσκόπος, επενδυτής, επιχειρηματίας, ευεργέτης, και πολιτικός ακτιβιστής.[2] Κέρδισε φήμη ώς ο "άνθρωπος που κατέστρεψε την Τράπεζα της Αγγλίας" αφού κατάφερε να αποκομίσει κέρδος 1 δισ. δολλαρίων κατά την κρίση του νομίσματος του Ηνωμένου Βασιλείου το 1992. [3][4]
Είναι ο πρόεδρος του Soros Fund Management και του Ινστιτούτου Ανοιχτής Κοινωνίας, πρώην μέλλος του διοικητικού συμβουλίου του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ειρηνική μετάβαση από τον κομμουνισμό στον καπιταλισμό στην Ουγγαρία (1984-1989), [4] και έδωσε τη μεγαλύτερη ποτέ επιχορήγηση στην ηπειρωτική Ευρώπη για τη σύσταση του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στη Βουδαπέστη.[5] Αργότερα, η χρηματοδότηση που εξασφάλισε στη Ρόζ Επανάσταση της Δημοκρατίας της Γεωργίας θεωρήθηκε από τη Ρωσία πως αποτέλεσε τον κύριο παράγοντα επιτυχίας της επανάστασης αυτής. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι γνωστός για τις προσπάθειές και τις δωρεές του στο σκοπό της μη-επανεκλογής του Τζώρτζ Μπούς το 2004. Έχει ιδρύσει το Κέντρο για την Αμερικανική Πρόοδο.
Ο πρώην διοικητής του Ομοσπονδιακού Συστήματος Αποθεμάτων της Αμερικής Πώλ Βόλκερ, στον πρόλογο του βιβλίου του Τζώρτζ Σόρος Η Αλχημεία της Χρηματοοικονομικής έγραψε:
Ο Τζώρτζ Σόρος άφησε το στίγμα του ως ένας εξαιρετικά επιτυχημένος κερδοσκόπος, αρκετά σοφός ώστε να αποσύρεται από τις αγορές όσο είναι ακόμα μπροστά στο παιχνίδι. Ο κύριος όγκος των τεραστίων προσόδων του είναι πλέον αφιερωμένος στη μετάβαση και τις προσπάθειες των αναδυόμενων εθνών να γίνουν ανοιχτές κοινωνίες, ανοιχτές όχι μόνο με την έννοια της οικονομικής ελευθερίας αλλά, κυρίως, με την έννοια της ανεκτικότητας και του σεβασμού της ελεύθερης σκέψης και συμπεριφοράς.
Υπαίθριος πανηγυρισμός της «Καθαρής Δευτέρας».
Δεν έχει εξακριβωθεί η αρχαία προέλευση της εορτής αυτής που αποτελεί εορταστική ανάπαυλα ενώ ταυτόχρονα εορτάζονται τα μεθεόρτια της Αποκριάς και η έναρξη της Τεσσαρακοστής.
Οι γιορτάζοντες τα «Κούλουμα» τρώνε άζυμο άρτο «λαγάνες» ενώ καταναλώνουν κυρίως νηστίσιμα (ταραμά, ταραμοσαλάτα, θαλασσινά, ελιές, κρεμμύδια, χαλβά κ.ά.).
Η γιορτή αυτή είναι πανελλήνια και κατ΄ άλλους έχει αθηναϊκή καταγωγή, ενώ κατ΄ άλλους βυζαντινή. Στη Κωνσταντινούπολη γιορταζόταν έντονα από πλήθος κόσμου που συνέρρεε σε ένα από τους επτά λόφους της πόλης και συγκεκριμένα σ΄ εκείνο του ελληνικότατου οικισμού των «Ταταούλων».
Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τούρκικα η γιορτή ονομάζεται «Μπακλά χουράν» από τη λέξη «μπακλά» που σημαίνει κουκιά.
Στην Αθήνα από προ του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τα Κούλουμα γιορταζόταν στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου όπου οι Αθηναίοι «τρωγόπιναν» καθισμένοι στους βράχους από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του Ήλιου. Οι περισσότεροι χόρευαν από τους ήχους πλανόδιων μουσικών, κατά παρέες, είτε δημοτικούς είτε λαϊκούς χορούς υπό τους ήχους «λατέρνας».
Το σούρουπο όλοι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας έστηναν λαμπρό χορό κυρίως τσάμικο γύρω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός παρουσία των Βασιλέων και πλήθους κόσμου.
Σήμερα τα Κούλουμα γιορτάζονται σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας μαζί με το κύριο της ημέρας έθιμο του πετάγματος του «χαρταετού». Ειδικότερα στην Αθήνα με την ιστορική συνέχεια της παρουσίας του ανώτατου άρχοντα τονίζεται ιδιαίτερα η λαογραφική αξία του εθίμου αυτού.
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονταν" πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα),ταραμάς και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού.
Τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;
Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια
Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια
και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια
(Δημοτικός σατυρικός θρήνος Φθιώτιδας).
Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα καθαρμού. Οι βυζαντινοί, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν». Το πέταγμα του αετού, είναι ένα έθιμο μεταγενέστερο. Κούλουμα ονομάζεται η καθαροδευτεριάτικη έξοδος στην εξοχή και το πέταγμα του αετού. Οι χριστιανοί, παρέες παρέες βγαίνουν στην εξοχή, παίρνοντας μαζί τους νηστίσιμα φαγητά, και το ρίχνουν στην διασκέδαση και τον χορό. Τα κούλουμα από τόπο σε τόπο γιορτάζονται διαφορετικά, με διάφορες εκδηλώσεις. Παντού όμως επικρατεί κέφι, χορός και τραγούδι. Για την ετυμολογία της λέξης κούλουμα υπάρχουν πολλές εκδοχές. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Όποια όμως κι αν είναι η ρίζα της λέξης, απ’ όπου κι αν προέρχεται, τα κούλουμα είναι μια καλή ευκαιρία για όλους μας, να διασκεδάσουμε κοντά στην φύση.
Τριώδιο: «άνοιξε το Tριώδιο»: H φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά και σημαίνει την έναρξη της Aποκριάς. Για την Oρθόδοξη Eκκλησία, όμως, η φράση κυριολεκτείται, επειδή δέκα Κυριακές πριν το Πάσχα αναγνώσκεται το εκκλησιαστικό βιβλίο, το λεγόμενο Tριώδιο< τρεις ωδές. Πρόκειται για Υμνογραφικούς Κανόνες – εκκλησιαστικά ποιήματα- που αποτελούνται μόνο από τρεις ωδές αντί από εννέα ωδές, που είναι το σύνηθες.
Απόκρεως, αποκριά, απόκριες: Η αποκρέα (ενν. Κυριακή ή ημέρα), αρχικά, προσδιόριζε την τελευταία μέρα κατανάλωσης του κρέατος (από+κρέας). Η εβδομάδα πριν τη μεγάλη Σαρακοστή θεωρείται προπαρασκευαστική για τη νηστεία των σαράντα ημερών. Σ’ αυτή την εβδομάδα επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτομικών αλλά όχι του κρέατος (από + κρέως> γεν. ενικ. του ουσ. “κρέας”). Γι αυτό, άλλωστε, η σαρκοφαγία, τιμάται ιδιαίτερα κατά την προηγούμενη εβδομάδα, με αποκορύφωμα την Τσικνοπέμπτη. Η τελευταία ημέρα σαρκοφαγίας (η αποκριά) προσδιόρισε, τελικά, όλη την περίοδο των αποκριάτικων εορτασμών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πιστοί αποκρεύουν (απέχουν από το κρέας) την ημέρα του Aγίου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου), πριν αρχίσει η νηστεία των Χριστουγέννων, την Κυριακή των Aγίων Πάντων (την Kυριακή μετά την Πεντηκοστή) και την τελευταία ημέρα του Ιουλίου, για τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
Μασκαράς: Η Ιταλική λέξη maschera σημαίνει το “προσωπείο”. Το maschera παράγεται από το masca, το οποίο ακόμα και σήμερα στη διάλεκτο του Piemonte προσδιορίζει τη μάγισσα. Κατα τους Deviz, Dozy, Mahn το υστερολατινικό masca παράγεται από το αραβικό maskara (: γελωτοποιός). Kατά το συνεργάτη μας, τον κ. Ραχίμι, το maskara παράγεται από το ρήμα ΣΟΧΡ سخر που σημαίνει «κοροϊδεύω, ξεγελάω, αστειεύομαι». Από το ρήμα παράγεται το όνομα ΜΑΣΧΑΡΕ مسخره (: γελοίος). Πάντως είτε Ιταλική, είτε Αραβική είναι η λέξη στην ελληνική έδωσε τις λέξεις: μάσκα, μασκέ, μάσκαρα, μασκαράς, μασκαρεύω, μασκάρεμα μασκαριλίκι, μασκότ κ.α.
Σίγουρα η φράση αυτή μόνο κακή δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί, διότι οι κάπως παλαιότεροι θα θυμούνται πως οι Δημόσιοι Υπάλληλοι κάποτε πληρωνόντουσαν στις Εννιά του κάθε μήνα. Επομένως η φράση Εννιά έχει ο μήνας ή και ο μήνας έχει εννιά, σήμαινε ότι όλα θα πάνε καλά, μείνε ήσυχος...
Η λαϊκή έκφραση συνδέεται με τη μετεπαναστατική ζωή στο Ναύπλιο, πρωτεύουσα τότε της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, μετά την επανάσταση του 21 υπήρχε στο Ναύπλιο μια ταβέρνα που ανήκε σε μια γυναίκα, τη Μιχαλού. Η Μιχαλού είχε το προτέρημα να κάνει «βερεσέδια» αλλά υπό προθεσμία. Μόλις εξαντλείτο η προθεσμία - και η υπομονή της - στόλιζε τους χρεώστες της με «κοσμητικότατα» επίθετα. Όσοι τα άκουγαν, ήξεραν καλά ότι αυτός που δέχεται τις «περιποιήσεις» της «χρωστάει της Μιχαλούς».
☎️Τηλέφωνα κρατήσεων: 2461102382 & 6945062350
»
